معرفی زبان ترکی استانبولی
تاریخچه زبان ترکی
تاریخ این زبان را می‌توان به سه مرحله اصلی ترکی قدیم (از قرن هفتم تا سیزدهم)، ترکی میانی (سیزدهم تا بیستم) و ترکی جدید از قرن بیستم به بعد تقسیم کرد. در زمان حکومت امپراتوری عثمانی، واژه‌های فارسی و عربی در ترکی ادغام شدند و در نتیجه، ترکیبی از این سه زبان مختلف بود. در طول دوران حاکمیت عثمانی که تقریباً هفت قرن به طول انجامید، تکامل زبان ترکی با موانعی روبه رو شد. اگر به ساختار ترکی عثمانی بپردازیم، متوجه می‌شویم که اصل آن ترکی است، اما از آنجایی که تحت تهاجم شدید واژگان فارسی و عربی قرار گرفت و تا حد زیادی حتی از نظر دستوری نیز تحت تأثیر قرار گرفت، کاملاً متفاوت تکامل یافت.
ترکی استاندارد مورد استفاده در ترکیه اکنون از ترکی آناتولی قدیم گرفته شده است که در اواخر قرن یازدهم توسط ترکان سلجوقی به آناتولی آورده شد. با این وجود، امروزه با استفاده از الفبای لاتین که در سال 1928 توسط آتاتورک (بنیانگذار جمهوری ترکیه) معرفی شد، نشان داده می شود؛ در حالی که قبلاً با استفاده از الفبای ترکی عثمانی، که گونه ای از خط فارسی-عربی است، نشان داده می شد. از این رو با توجه به منشأ آن و تغییری که در طول تاریخ داشته است، از نظر گویش و لهجه از سایر زبان های ترکی متمایز می شود. گویش های ترکی بالکان،گویش ترکی قبرسی،ترکی کارامانلی، ترکی مسخطی،لهجه ترکمنی سوریه،ترکی در دیاسپورا،گویش های آناتولی از جمله گویش های رایج زبان ترکی هستند.
گویش های زبان ترکی استانبولی
چندین گویش در ترکی وجود دارد. آنها به دو گروه عمده به نام های گویش های غربی و گویش های شرقی تقسیم می شوند. گویش دانوبی که یکی از گویش های اصلی ترکی به شمار می رود، به نظر جزو گویش غربی است. گویش شرقی شامل گویش های دینلر، ادیرنه، اسکی شهیر، غازیانتپ، رازگراد، روملی، کارامانلی و اورفا است. با این حال، دسته‌بندی‌های دیگری نیز وجود دارد که گروه‌های گویش را تشکیل می‌دهند، مانند گویش‌های آناتولی مرکزی، روملی، کاستمونو و گویش‌های جنوب غربی. برعکس، لهجه استانبولی به عنوان گویش استاندارد مدرن در سراسر ترکیه پذیرفته شده است.
ترکیه گردشگری پر رونقی دارد و یکی از پربازدیدترین مقاصد جهان است. به عنوان مرکز اقتصادی، تاریخی و فرهنگی این کشور، جای تعجب نیست که تنوع زبانی به طور گسترده ای در استانبول وجود داشته باشد. اما بسیاری از گویش های دیگر ترکی نیز وجود دارد که کاملاً با انواع استانبولی متفاوت هستند. در اینجا لیستی از برخی از قابل توجه ترین آنها آورده شده است.
استانبولی
ترکی استانبولی با میلیون‌ها ترک زبان در داخل و اطراف پایتخت ترکیه، پرگویش‌ترین نوع ترکی است. لهجه استانبولی استانداردی است که در رسانه های جمعی استفاده می شود و از دهه 1930، این زبان به عنوان زبان آموزشی مورد استفاده در سیستم آموزشی ترکیه نیز بوده است. اگر زبان آموزی غیر بومی هستید که ترکی را یاد میگیرد، مطمئناً در حال یادگیری انواع زبان استانبولی هستید.
مسخطی
گویش مسخطی در انتهای شرقی ترکیه صحبت می شود. این محدوده سالیان دراز تحت حاکمیت شوروی بود و به همین دلیل ترک‌های مسختی با گویشوران بسیاری از زبانهای مختلف مانند آذربایجانی، قزاقستانی و روسی در تماس بودند. به همین دلیل، گویش مسخطی تحت تأثیر این زبان های دیگر قرار گرفته و واژگانی را از آنها به عاریت گرفته است.
قبرسی
در طول تسخیر عثمانی در قرن شانزدهم، زبان ترکی به قبرس وارد شد. از آنجایی که این شکل از زبان ترکی در جزیره قبرس صحبت می شد و از سرزمین اصلی ترکیه جدا شد، کاملاً متمایز از سایر انواع زبان تکامل یافته است. به عنوان مثال در زبان ترکی استانبولی پسوند -mi برای ایجاد سوال اضافه می شود، همانطور که در سوال Annen evde mi؟ (“مادرت منزله؟”). این در ترکی قبرسی وجود ندارد: سوال به سادگی به صورت Annen evdedir پرسیده می شود.
بالکان
همچنین در زمان امپراتوری عثمانی، زبان ترکی به شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپا معرفی شد. امروزه، تنها تعداد انگشت شماری از مردم منطقه، به ویژه در بلغارستان، یونان، کوزوو و رومانی، به صورت بومی به این زبان صحبت می کنند. ترکیه تاریخ جالبی دارد و تاریخ زبان ترکی نیز به همان اندازه غنی است. با بیش از 60 میلیون ترک زبان، ترکی یک زبان اصیل است و یادگیری آن راه را به روی فرصت های شخصی و حرفه ای بی شماری باز می کند.
زبان ترکی استانبولی در کدام کشورها به عنوان زبان رسمی محسوب میشود؟
رواج غیر رسمی زبان ترکی استانبولی
ترکی استانبولی در قرنهای اخیر
تبادل کلمات با سایر زبانها
بخشی از کلمات زبان ترکی استانبولی از زبانهای عربی و فارسی وارد شده اند. تعدادی از کلماتی که از زبان عربی و فارسی وارد زبان ترکی شده اند، به میزانی دچار تغییر گشته اند که در مواردی حتی معنی و مفهوم کلمه نیز تغییر کرده است. به غیر از زبانهای عربی و فارسی، کلماتی از زبانهای فرانسوی، ایتالیایی، انگلیسی، یونانی و آلمانی نیز وارد این زبان شده است.
کلمات زبان ترکی نیز وارد زبانهای دیگر از قبیل زبنهای صربی (۳۴۹۰ کلمه)، فارسی (۲۹۶۹ کلمه)، یونانی (۲۹۸۴ کلمه)، آلبانیایی (۲۶۲۲ کلمه)، رومانیایی (۲۷۸۰ کلمه)، روسی (۲۴۷۶ کلمه)، عربی (۱۹۹۰ کلمه)، مجاری (۱۹۸۲ کلمه)، اکراینی (۸۰۰ کلمه)، انگلیسی (۴۷۰ کلمه)، چینی (۲۸۹۱ کلمه)، چک (۲۴۸ کلمه)، اردو (۲۲۷ کلمه)، آلمانی (۱۶۶ کلمه)، ایتالیایی (۱۴۶ کلمه) و فنلاندی (۱۱۵ کلمه) گردیده است.
محبوبیت
علاوه بر جمعیت ۸۰ میلیونی ترکیه ۸۵ ملیون نفر در دنیا به زبان ترکی استانبولی مسلط میباشند، یکی از دلایل اصلی جذب این جمعیت میلیونی به سمت زبان ترکی استانبولی یادگیری راحت و شیرین این زبان نسبت به دیگر زبان ها است.
منبع : https://dehkhodaedu.com و https://zabanmaster.com